Örnek Ek Besine Geçiş Anını Birlikte Yaşayalım

Altı ayına kadar sadece anne sütü alan bebeğine bugün ilk kez ek besin vereceksin. Bebeğini en iyi sen beslersin doktorannecim. Çünkü bebeğin annesi sen olduğun gibi ilk doktoru  da sensin.

Eşiniz güvenilir bir sütçüden günlük taze sütü dün almıştı. Hatta size taze maya da verilmişti. Siz dünden mayalamış ve evde taze yoğurt yapmıştınız. Yoğurt mayalama tarifini benden istemeyin lütfen :)

Bebeğiniz açıktı, tam da emzirme vakti. Ama önce yoğurdu verelim. Yoğurt miktarı günde iki kez ve her öğünde yaklaşık bir türk kahvesi fincan verelim. Üç gün devam edelim. Bebeğinizin vücudunda kızarıklık olmadı, kakasının rengi değişebilir ancak başka sorun yaşanmadı. İlk olarak pirinç unu muhallebisi ile de başlayabilirdiniz, hemde doyurucudur. Şimdi mevsimlik sebze çorbasını deneyelim. Küçük küçük doğranmış havuçları haşlayalım. İçine hafif kıvamını arttıracak kadar 1-2 tatlı kaşığı pirinçte ekleyebilirsiniz. Zeytin yağı ekleyelim. Tuzdan uzak duralım. Ek besinin kıvamı sulu olmamalı biraz pürtüklü olmalıdır. Çatalla ezilerek bu yapılabilir. Günde iki kez pirinçli havucu verelim. Üç gün verdikten sonra aynı yöntemle patates, kabak, brokoli, taze fasülye yapınız. Sonra bunları birbirleri ile karıştırınız. O şekilde deneyiniz. Eee bu kadar güzel besinler kıymasız olur mu, tabiki hayır. Bir yemek kaşığı kıymayı yedinci ayda ilave ederek menünüzü zenginleştirin. Ispanak , kereviz ek besininin vazgeçilmezleridir. Kurubaklagilleri(Nohut, mercimek..) de aynı yöntemle deneyiniz. Kabızlık durumu varsa pirinç yerine bulgur koyabilirsiniz.

Baharatsız tarhana çorbası vazgeçilmeziniz olsun. Helede tarhana yapan anneniz varsa. Tarhana çorbası 7. Aydan sonra rahat verilebilir. Çok besleyicidir, vitamin mineral deposudur. Helede kıymalı ise. Bir yaşına kadar çiğ inek sürü vermeyiniz ancak pastörize(kaynatılmış) süt ile besinlere yumuşatmak yada muhallebi yapmak için kullanabilirsiniz.

Bir bakmışsınız bebeğiniz bir yaşında gelmiş.. Hemde sağlıklı bir şekilde...

Ek gıdaya neden erken başlamayalım?

Örneğin 3-4 aylıktan önce ek gıdaya geçiş besin alerjisi açısından risk oluşturmakta, yine 3 aydan önce gluten içeren besinlerin verilmesi şeker hastalığı riskini artırmaktadır. Ayrıca yine, 4. aydan önce ek gıdaya başlamak ileride obezite ve obeziteye bağlı sağlık risklerini artırmaktadır.

İlk olarak hangi besinlerle, nasıl başlanılmalı?

Gündüz vakti yedirerek oluşabilecek alerjik reaksiyonları gözlemleyebilirsiniz. Gece verirseniz oluşabilecek ciddi alerjik durumu gözden kaçırabileceğinizden gece ek besine başlamayın. Küçük miktarlarla başlanmalı. Gaz yapmayan, alerji potansiyeli düşük gıda ile başlanmalı. Pirinç unu muhallebisi ile başlanabilir. Gaz yapmaz alerjik yapmaz, gluten içermez. Miktarı bir fincan kadar yeterlidir. Sonraki günler miktarı arttırılabilir. Üç dört gün sonra bir kaseye ulaşabilirsiniz. Muhallebi verirken herhangi bir sorun yaşamadıysanız, muhallebiyi akşama kaydırın. Ertesi gün başka besin işle aynı uyulamayı yapabilirsiniz. Yoğurt yada meyze/sebze püreleri ile başlayabilirsiniz. Fazla sulu olmasın kaşıktan yoğun kıvamda aksın.

Bir günlük beslenme programı nasıl olmalıdır?

• Sabah kahvaltı: Altıncı aydan itibaren başlanabilir.
• Kuşluk meyve püresi
• Öğlen sebze püresi
• İkindi yoğurt
• Akşam muhallebi

Bu öğünlerden bir kaçı günlük ihmal edilerek anne sütü devam ile o öğün devam edilir. Ama ihmal edilen öğün her gün değişmeli. Yani bugün kuşluk ve ikindi öğünü sadece anne sütü ile geçiştirildiyse yarın başka iki öğün yerine anne sütü verilmeli. Anne sütüne sürekli devam edilmeli.

Yumurtayı ne zaman ne kadar verelim?

Yumurta sarısı enfeksiyon riski nedeniyle çiğ yada az pişmiş verilmez. Katı olmalı. Yumurta ilk olarak 6-7. aylardan sonra verilmelidir (ilk olarak sadece sarısı). Demirden zengindir, çok besleyicidir. Beyin ve göz gelişimi için çok önemlidir. Her gün bir tane yedirmeniz çok faydalı olacaktır. Bebeğimizin beslenmesine eklenen her yeni gıdada olduğu gibi yumurta sarısını da vereceğimizde ufak miktarda (bir yumurtanın sarısının 1/4’ü kadar) vermeliyiz ve olası alerjik reaksiyonları gözlemleyebilmemiz için aynı dönemde ek başka bir gıda maddesi denememeliyiz. 7-8. aylara gelindiğinde günde 1 kez tam yumurta sarısına geçilebilir. Herhangi bir alerjik reaksiyon gözlemlenmeyen bebeklerde 1 yaş civarında ise günde 1 kez bütün yumurta (sarısı+beyazı) verilebilir.

Ek besine geçmek kabızlık yapar mı?

Genelde yapmaz. Çünkü sebze püreleri ile başlamıştınız. Sebze püresi lifli besindir, kabızlığı engeller. Eğer kabızlık olmuşsa, pirinç yerine bulgur koyunuz. Zeytin yağı ilave ediniz. Bebeğinizin susuz kalmaması önemli. Bir hastam 10 aylık bebeğinin kakasının çok sert ve küçük yuvarlak şekilde yaptığından şikayetçi olmuştu. İnek sütünü birçok öğünde bebeğine verdiğini gördüm. İnek sütünü keserek kabızlığı düzeldi. Bir yaşına kadar çiğ inek sütü vermeyiniz.

Meyveli yoğurt verelim mi?

Mümkün olduğu kadar doğal beslenme tercih edilmeli. Yani evde hazırlayacağınız yoğurda küçük dilimler halinde kesilmiş ve çatalla ezilmiş elma, şeftali, muz yada mevsimsel hangi meyve varsa yapmanız çok sağlıklı olacaktır.

Mikser(blender) kullanalım mı?

Çocuklarda ek gıda verilmeye başlanmasından itibaren blender (karıştırıcı) kullanımı kesinlikle önerilmemektedir. Gıdaların mümkün olduğunca ezilerek, pürtüklü kıvamda verilmesine dikkat etmeliyiz. Diğer taraftan çocuklarımızı en geç 10. Aya kadar pürtüklü gıdalar ile tanıştırmamız gerekmektedir Bir yaşından küçük bebeğe inek sütü verebilir miyim? ilk 1 yaşta anne sütünün olmadığı nadir durumlarda ise demirle zenginleştirilmiş formül süt (mama) kullanımı önerilmektedir. İnek sütü içerdiği yüksek protein miktarı ve böbrek solüt yükü fazlalığı nedeniyle yenidoğanlarda birtakım yan etkilere neden olabilmektedir İnek sütü 1 yaşından önce ana besin öğesi olarak kullanılmamalıdır.

- Dillerini daha iyi kontrol edebilirler
- 6-9 aylık iken ezerek karıştırarak vermekte fayda vardır.
- Bebeğin kaşığı, çatalı parmaklarıdır. Bırakalım bu dönemde parmaklarını rahat kullansınlar.
- Evet haklısınız bu dönemde kendini parmakları ile yeterli besleyemez, desteğe devam edelim ancak parmakları ile beslenmesi bebeğinizi farklı yönleriyle geliştirecektir.
- Aşağı ve yukarı çiğneme hareketlerini gerçekleştirebilirler
- Dişleri çıkmaya başlar, ağızlarına bir şeyler koymayı severler
- Bebek her istediğinde emzirilmeli
• Eğer bebek anne sütü alıyorsa, günde 2-3 kez
• Eğer bebek anne sütü almıyor ise günde 6 kez aşağıdaki besinlerden verin
- Muhallebi ya da sütlaç(pirinç unu, pirinç, yumurta, süt, sıvı yağ ile hazırlanan)
- Kıyma ya da yumurta sarısı ile hazırlanmış yemekler (kabak dolma,sulu köfte vb.)
- Kıymalı tarhana çorbası,
- Mercimek, pirinç, bulgur, havuç, patates, domates, kuru soğan, sıvı yağ ile hazırlanan çorbalar ve ekmek
- Taze mevsim meyve suları ya da ezmeleri

Bebeğiniz her istediğinde emzirmeye devam edin.

Günde 5 kez ailenin yediği yemeklerden baharatsız, tercihen tuzsuz verin
Bir su bardağı su verilmeldir. Sıcak havalarda ihtiyaç artabilir.

• Peynir, ekmek ve taze sebze
• Zeytin yağı ile hazırlanmış kıymalı/tavuklu sebze yemeği (patates, patlıcan, kabak, ıspanak gibi) ve yoğurt, ekmek
• Zeytin yağı ile hazırlanan kurubaklagil yemeği (kuru fasulye, nohut gibi), pirinç yada bulgur pilavı
• Kıymalı, pirinç ya da bulgur ile hazırlanmış sebze yemekleri (kabak dolması gibi)
• Yoğurtlu çorbalar (tarhana, yayla) ve ekmek ya da ızgara köfte, pilav (makarna, patates vb.)
• Yumurta, domates, biber, peynir, sıvı yağ ile hazırlanan menemen
• Yumurta, peynir (ya da domates, biber, patates, havuç gibi) ile hazırlanan omlet ve ekmek
• Mevsimine göre taze sebze, meyve

Not: İçecek olarak çocuğa gazlı içecekler vermeyin.
Kaynatılmış su, ayran, taze sıkılmış meyve suyu, inek sütü verin.