İlk doktorunuz anneniz olursa hayat size güzel olur
Bu davranışı çocuk uzmanı olduktan sonra yenidoğan yandal uzmanlığı yaparken hocalarımdan öğrendim.
Bebeğin başını her işlem öncesi hafifçe okşardık. Bu, bebeği selamlamak oluyordu.
Amaç; yapılacak uygulamaları bebeğe söylemek, ondan izin almak, ani şaşkınlığını engellemekti. Sizlerde bebeğinizi emzirme, altını değiştirme gibi onunla iletişime geçeceğiniz her bir davranış öncesi lütfen bebeğinizi selamlayın.
Normal yenidoğan vücut ağırlığı 2500-4000 gr arasındadır.
İlk 3-5 gün içinde %5-7 ağırlık kaybı normaldir. Örneğin 3000 g doğan bir bebek ilk 3-5 gün içerisinde 200 grama kadar tartı kaybedebilir, bu durum normaldir. Sık sık emzirmeye devam edilmeli. Bebeğinizin idrar yaptığından emin olmalısınız. En azından günde 4-5 kez bezini kakalı da olsa ıslatmalı.
Bu kayıp 7-10. günün sonunda tekrar geri kazanılır.
Bundan sonra normal yenidoğan günde ortalama 20-30 g kilo alır. İlk 4 ayda, aylık 500-1500 g tartı alması normaldir.
Mama ile 1000 g almaktansa sadece anne sütü ile 600 g alması daha uygundur.
Normal yenidoğan boyu ortalama 48-52cm’dir.
İlk ayda yaklaşık 2.5-3.5 cm artış olur. Boy ölçmede ufak ölçüm hataları olması çok normaldir. Çünkü doğru ölçüm yapmak için bacakların gerdirilmesi kalça çıkığı açısından riskli olacağından ölçümler dikkatli yapılmalıdır.
Yenidoğan bebeğin ortalama koltuk altı vücut ısısı 36.5-37,5°C arasındadır. Ateşten şüphelenilen bebekte oda ısısına, giydirilen kıyafetlere dikkat edilerek tekrar ölçüm yapılmalıdır. Buna rağmen vücut ısısı 37.5 üzeri olan yenidoğanların başka bir şikayeti olmasa da kesinlikle doktor tarafından değerlendİrilmesi gerekir. En önemli nedeni enfeksiyonlar ve fazla kilo kaybıdır.
Normal yenidoğan 12-18 saat uyur, uyku düzeni değişkenlik gösterir.
Yenidoğan sırtüstü uyutulmalıdır. Yüzükoyun ve yan uyutmayın.
Bu konuda güvenli yatış yastığı kullanmanız işinizi kolaylaştıracaktır.
Anne sütüyle beslenen bebekler 24 saatte ortalama 8-12 kez emzirilir.
Yenidoğan her istediğinde emzirilmelidir, emzirmenin belirli aralıklarla düzenli bir saati olamaz bebek emme isteğini aranma, mırıldanma gibi hareketlerle belli eder. Toplumda ‘ağlamayan bebeğe meme verilmez’ şeklindeki yaklaşım doğru değildir. Bebeğin ağlamadan emzirilmesi gerekir. Ağlamak bebeğin isyanda olduğunun ifadesidir ? . Ağlıyorsa bilki emzirmekte geç kaldın annesi !!
Poliklinikte muayene için içeri aldığım bebeğin ağlaması dikkatimi çekti. Bebeğin annesine, emzirmesini gerektiğini bu nedenle ağladığını söyledim. Ancak anne daha 20 dakikam var emzirmeye dedi. Emzirmek için 3 saatin dolmasını bekliyordu malesef. Çünkü bir nedenle bebekler 3 saatte bir beslenir gibi yanlış bir uygulamayı öğrenmiş.
Yenidoğan dönemindeki bir bebek 3 saatten fazla emmediğinde uyandırılıp beslenmesi gerekebilir.
Yenidoğanın ilk idrar çıkışı 12-24 saat içinde olmalıdır. Bezini günde en az 4-5 kez ıslatmalı. İlk gün bebeğinizin idrar yaptığından emin olun. Kaka ile karışık yapabilir. İdrar çıkışı gözlemlemediyseniz ve düzenli gebelik takibiniz yoksa hemen doktorunuza başvurun. Önemli böbrek hastalıklarının erken fark edilmesini sağlamış olursunuz.
Yenidoğan ilk dışkılamasını doğumdan sonraki 24 saat içinde çıkarmalıdır.
Rengi koyu yeşil, siyahımsı ve yapışkandır.
Beslenmeye başladıktan 3-4 gün sonra rengi yeşile ve sonrasında sarıya doğru değişir.
Anne sütü ile beslenen bebeklerde günde 6-8 kez veya daha fazla, bazen de 3-4 günde bir kez yumuşak, mama ile beslenenlerde ise günde ortalama 1-2 kez dışkılar.
! Kaka rengi beyaz-krem gibi ise hemen çocuk doktorunuza başvurun, Safra yolları ile ilgili önemli hastalıkların erken belirtisi olabilir.
Bebeklerin altını değiştirmek için huzursuz olması, ağlaması beklenilmemeli. Her emzirme öncesi bebeğinizi selamladıktan sonra altına bakılmalı. Tüm malzemelerin hazır olduğundan emin olun. En uygunu evde kaynatıp ılıklaştırdığınız su ile ıslatılmış pamuğun kullanılmasıdır. Hem ekonomik hem de tahrişi, pişiği engeller. Islak mendillerin dışarda kullanımı daha uygundur. Alt açma örtüsünü bebeğin altına koyunuz. Bebekteki bezi açın. Temiz kısmı ile yukarıdan aşağı şekilde popoyu da içine alarak siliniz. Kirli kısmı içinde bırakacak şekilde kirli bezi içe katlayınız. Bezin temiz olan dış kısmı bebeğe deyecektir. Daha sonra temiz bezi bebeğinizin altına yerleştirin. Bebek bezinin cırt cırtlı olan kısmı sırt tarafına gelmeli. Bebek bezinin içindeki lastiklerin popoya rahat yerleştiğinden emin olun.
Islak pamuk kullanarak temiz olan kasık bölgesinden silmeye başlanır. Hafifçe bacak araları silinir, genital bölge temizliği yukarıdan aşağı yapılır. Bebeklerde önden arkaya doğru temizlik yapılmalı. Aksi halde idrar yolu enfeksiyonu olabilir. Popo tarafı da silinir. Nemlendirici kremler sürülebilir. Göbek bağı düşmeyenlerde dikkat edilecek husus, göbek bağının bezin dışarısında kalması.